Ye París

Sonsoles que se va’l sol,

se va baxo’l finxu’l cielu,

en tono de sol bemol,

na color del carambelu.

Remanez la Torre Eiffel,

como una torre encantada,

los sos fierros, en cairel,

arroxen cola roxada.

Ye París, París, París,

la capital de la Francia,

onde naciera’l Malvís,

que tuvo una muerte rancia.

C’est Paris, la vie en rose,

ye París; non, quelque chose.

París tout; non, rien de rien,

en París, nous sommes bien.

X Festival de la Lana

Al mercáu d’artesanía,
has de venir esi día.
Nel Festival de la Llana,
vas quedar una selmana.

Anque seique, si nos ves,
vas remanecer un mes.
Eso ye lu que tien Tuña,
que garra na súa garduña.

Primer sábadu xunetu,
entre’l xaldu y el marnuetu,
pues vender o pues mercar
pues cantar o pues beillar.

Ente mozos ya paisanos,
ente mozas y artesanos,
bebiendo o escarmenando,
chando un pigazu o xantando.

Nuesu afamáu festival,
yá garróu fama mundial.
Nun escaezas l’envís,
porque vas llegar nun tris.

T’esperamos col enfotu
d’alcontrate nesti cotu,
cola folixa por xera,
nel Cuartu de la Riera.

¡DAI a la PARPAYUELA!

Oigo llingua’l to llamentu,

el llamentu d’un país,

onde’l rixu ta maurientu,

onde la escontra sufrís.

Siento, llingua milenaria,

turniaes de mala zuna,

encetada la cetaria,

al envís de cualquier bruna

qu'espierte yá al qu’apingaya,

que-y caltenga sollerte,

qu’a manes de refugaya,

sinón vas topar la muerte.

Que ye muncha la raxura,

que ye mala la inorancia,

qu’aforfuga la cultura,

per acio de xente rancia.

Que perdieron el xacíu,

que roblen nel sen contrariu,

qu’emburrien al desbentíu.

¡Tái xuníos a diariu!

Oigo llingua’l to llamentu…

¡Fala’l so acentu benditu!,

que ye verdá, que nun cuentu,

que nagua pol to gabitu.

¡Qu'amarguriu! (Reed.)

     Son les 5 de cualesquier tarde, tres rapazos con pelo tortiella francesa pañen un collar del pescuezu una vieya. Los magüetos tienen otres carauterístiques, sicasí ta mal vistu falar d'ello. Naide de la contorna la defende y la paisana marcha alloriada. Voi cargáu como un burru y toi dalgo lloñe pa terciar no qu'asocedió; amás, la muyer me reñe por tar de contino implicáu en engarradielles. Dalgo asemeyáu se repite davezu y los caminantes escuquen encarpazaos. Torno pa casa ablucáu polo que yá ye una repunante costume; mentanto, alcuérdome de lu que dicía Franz Kafka al respeutu:

“Cuando unu sale a caminar de nueche per una cai, y un home, visible dende bien lloñe —porque la cai ye pindia y hai lluna llena—, cuerre escontra nós, nun lu detenemos, nin siquier si ye ruin y andrayáu, nin siquier si daquién cuerre detrás d'él glayando, dexámos-y pasar.

Porque ye de nueche, y nun ye culpa nuesa que la cai sía empinada y la lluna llena; amás, seique esos dos entamaron una cacería pa enredar, seique fuxen d'un terceru, seique'l primeru ye escorríu a pesar de la so inorancia, seique'l segundu quier matalu, y nun vamos ser cómplices del crime, seique nengunu de los dos sabe nada del otru, y diríxense corriendo cada unu pola so cuenta escontra la cama, seique son nocherniegos, seique'l primeru lleva armes...”

     ¡La cuenta!, cavilgo que siempres foi asina, que naide quier saber nada, que nun ye culpa nuesa, gandaya de caleyantes; magar que llueu fanfarriemos... ¡Qu’amarguriu!

Aforáu

     Esta mañana, bien ceo, derrocaría los pozos, pero nun tengo; asina que foi a regar col agua’l cañu. De la qu’amanez, nun sientes sinón los páxaros; sicasí, de la que s'espertó’l peruanu del xalé d’al llau, entamó a glayar: España, España, España… Non, nun vayáis cavilgar que yera por cafiar, non. Ye que-y presta ver si los vecinos caltienen la debida tolerancia y anecien en nun aldericar. D’esa mena, tolos fines de selmana aconceya colos de la so triba y ponen el merengue y el mueyu al altu la lleva pa que-yos oyan tolos de la redolada fasta les tres de la madrugada. Vocinglando l’enfile al son de los sos sones culinarios aporten la so cultura y comprueben que toos son tolerantes. D’esa miente, el peruanu ye’l rei de la contorna y cuento que bien merez tamién ser aforáu.

¿Pa cuando un censu de cachiparros?

     (Na prensa de güei, 12 de xunu)

     "Cataluña ye la rexón onde se desendolcaron más plagues de chinches en 2013. De secute-y sigue Madrid nesti escalafón. Según un estudiu realizáu pol Observatoriu Rexonal de Plagues de Rentokil Anicial, lleváu a cabu a partir d'una amuesa de 2.503 consultes recoyíes ente les 16.000 llamaes que recibieron nel pasáu añu".

     La bayura siempres anecia en atopase nos mesmos sitios.

¿El to home ye mui gochu?

¿EL TO MOZU YE MUI MONU?,  ¿EL TO HOME YE MUI GOCHU?

Caltienen que l'home desendolcó del cruz ente primates y gochos.

Un científicu de la Universidá de Xeorxa, nos Estaos Xuníos, determinó al traviés d'un estudiu que la raza humana podría ser un amiestu ente un primate ya un gochu que s'apariaron fai miles d'años.

McCarthy ye un reconocíu xenetista especializáu n'animales híbridos y la so teoría s’afita en que la especie humana tien traces paecíes a los d'un chimpancé pero tamién tien carauterístiques biolóxiques iguales a les de los gochos.

El científicu aseguró que los seres humanos comparten carauterístiques colos gochos. Talamente, la piel ensin pelo, la capa grasa subcutáneo, los güeyos claros y les ñarices empicaxaes de la cara, informó'l sitiu Daily Mail.

Ello ye qu'anguaño reconócense les semeyances ente'l corazón humanu y el porcín en cuentes que les válvules d’esti animal s’empleguen en pacientes humanos.

Pal doctor McCarthy, el primer individuu resultante del cruz ente un primate y un gochu afadríase “a la so parentela materna" al puntu tal que s'aparió con otros d'esa especie, colo que les sos traces “paternes" s’esparderíen ente los sos descendientes.

Verde que verde te quiero

Nun 5 xunu, como’l que yá muerre,

naz Lorca en Fuente Vaqueros…

Verde que te quiero verde.

Verde vientu. Verdes cañes.

El barcu nel mar se pierde

y el caballu, peles brañes.

Con solombra na cintura,

ella suaña en barandiella,

la so verde carne ambura

en papiellos de grosella

con güeyos de plata pura.

Verde que te quiero verde.

Baxo la lluna asturiana,

la so mirada se pierde,

la so mirada galana.

Verde que verde te quiero.

En lluz d’estrelles d'escarcha,

vien col pexe mañanero

camín del alba que marcha.

La figar esfrega'l vientu

cola llixa la so fueya,

y el monte, gatu famientu,

en rozu y bardial retueya.

¿Pero quién vendrá? ¿Y per ónde...?

Ella afita en barandiella,

verde carne, que s’escuende

suañando na mar qu’arella.

El paisanu flautista

 Esta fabulina,

salga bien o mal,

asocedió asina,

 nun casu casual.

 Cerca d’un prau llanu

qu'hai nel mio llugar,

pasaba un paisanu

que-y dio por pasar.

 Una xipla nél

topó, qu'un rapaz

escaeció nun sel,

tala xipla araz.

 Acercó ensin xida,

el dichu animal,

y dio una gufida

nel casu casual.

 El soplu na flauta

 hubo de colar,

y sonó na pauta,

tuvo que sonar.

  «¡Oh!», dixo'l paisanu,

«¡qué bien sé tocar!

¡seique, anque en vanu,

me van envidiar!».

 Ensin regles d’arte,

si un paisanu atina,

sin arte nin parte,

ye cuita divina.